Beş yıl önce bu ay, bir müşterim arazisini bir eko-turizm projesi ve kendi kendine yeten bir eve dönüştürmek için benden yardım istedi. Arazi, göz alıcı Türkiye topraklarında Marmara denizi manzarasına karşıydı.
Bu blog yazısında, güzel ve oldukça zorlu bu arazideki sürecin önemli noktalarını ve 2 aylık yoğun bir Permakültür tasarımı uygulamasının sonuçlarını paylaşacağım. Böylece öncü, sürdürülebilir ve ilham verici bir projeye dönüşen Alişler Yurdu’nun da doğumunu ve ilk adımlarını özetlemiş olacağım.
Yazının devamını okuyarak Akdeniz’de çorak bir arazinin nasıl iyileştirilebileceğini, biyolojik olarak verimli hale getirilebileceğini ve bir Permakültür cennetine dönüştürülebileceğini görebilirsiniz.
Bu blog yazısında, güzel ve oldukça zorlu bu arazideki sürecin önemli noktalarını ve 2 aylık yoğun bir Permakültür tasarımı uygulamasının sonuçlarını paylaşacağım. Böylece öncü, sürdürülebilir ve ilham verici bir projeye dönüşen Alişler Yurdu’nun da doğumunu ve ilk adımlarını özetlemiş olacağım.
Yazının devamını okuyarak Akdeniz’de çorak bir arazinin nasıl iyileştirilebileceğini, biyolojik olarak verimli hale getirilebileceğini ve bir Permakültür cennetine dönüştürülebileceğini görebilirsiniz.
Alişler Yurdu, sadece üç yılda, yenilenmenin gerçekçi ve karşılanabilir (makul fiyatlarla mümkün) olduğunu ve bununla birlikte uyumlu bir Permakültür tasarımı uygulanarak kendi kendine yetebilme, bağımsızlık ve hatta bolluğa erişmenin mümkün olduğunu kanıtladı. Alişler Yurdu’nda ekosistemler tasarlamak ve desteklemek, esneklik yaratmak, biyoçeşitlilik ve verimliliği etkili bir şekilde artırmak gibi daha birçok şey yaptık.
ÖNCESİ
SONRASI
BUNLARI NASIL YAPTIĞIMIZA DAİR BAZI ÖNEMLİ NOKTALAR AŞAĞIDAKİ GİBİ:
1. Her şeyin bir sırası var: görünmez tasarımın gücünü asla hafife almayın.
Farklı yerlerdeki (Tailand’daki Panya ve Rak Tamachat da dahil olmak üzere) proje inşası, geliştirmesi ve yönetimi deneyimlerimden çıkardığım en önemli öğrenim ve gözlemlerim, bir projenin başarılı olmasındaki etken faktörlerin net ve öz hedefler ve bir vizyon olduğunu gösterdi. Bu hem esaslı bir nokta, hem de keyifli ve akışına uygun bir proje geliştirme süreci için katkı sağlıyor.
Kristal berraklığında hedefler ve vizyona sahip olmak her projenin temeli. Çoğunuzun bu konuda hemfikir olduğuna eminim, ama tasarımın bu kısmının ne kadar sıklıkla ‘zamandan tasarruf etmek’ adına ‘kurban edildiğini’ bir bilseniz inanın çok şaşırırdınız. Kafanızda net olabilir, ama parçaları bir araya getirmek, yeniden düşünmek ve ince ayrıntılara değinmek çok kuvvetlidir. Benim önerim şöyle: görünmez tasarımınıza şimdi vakit ayırın böylece yolda zaman, para ve efordan tasarruf edersiniz.
İşte bu yüzden, ilk günden başlayarak, müşterim ve ben projenin vizyon ve hedeflerini (1, 2, 5 ve 10 yıllık hedefler) tanımlamak için tümüyle adanmış birkaç gün geçirdik. Bunlar da bize net bir aksiyon planı sağladılar. Bir proje yaratmak zor ve baskılı bir süreç olabilir, iyi düşünülmüş bir yol haritası daha sakin ve kontrollü bir ortam sağlar. Hataların kâğıt üzerinde yapılması ve zaman, para ve enerjiden tasarruf etmek; işte tasarım budur.
1. Her şeyin bir sırası var: görünmez tasarımın gücünü asla hafife almayın.
Farklı yerlerdeki (Tailand’daki Panya ve Rak Tamachat da dahil olmak üzere) proje inşası, geliştirmesi ve yönetimi deneyimlerimden çıkardığım en önemli öğrenim ve gözlemlerim, bir projenin başarılı olmasındaki etken faktörlerin net ve öz hedefler ve bir vizyon olduğunu gösterdi. Bu hem esaslı bir nokta, hem de keyifli ve akışına uygun bir proje geliştirme süreci için katkı sağlıyor.
Kristal berraklığında hedefler ve vizyona sahip olmak her projenin temeli. Çoğunuzun bu konuda hemfikir olduğuna eminim, ama tasarımın bu kısmının ne kadar sıklıkla ‘zamandan tasarruf etmek’ adına ‘kurban edildiğini’ bir bilseniz inanın çok şaşırırdınız. Kafanızda net olabilir, ama parçaları bir araya getirmek, yeniden düşünmek ve ince ayrıntılara değinmek çok kuvvetlidir. Benim önerim şöyle: görünmez tasarımınıza şimdi vakit ayırın böylece yolda zaman, para ve efordan tasarruf edersiniz.
İşte bu yüzden, ilk günden başlayarak, müşterim ve ben projenin vizyon ve hedeflerini (1, 2, 5 ve 10 yıllık hedefler) tanımlamak için tümüyle adanmış birkaç gün geçirdik. Bunlar da bize net bir aksiyon planı sağladılar. Bir proje yaratmak zor ve baskılı bir süreç olabilir, iyi düşünülmüş bir yol haritası daha sakin ve kontrollü bir ortam sağlar. Hataların kâğıt üzerinde yapılması ve zaman, para ve enerjiden tasarruf etmek; işte tasarım budur.
GENÇ GIDA ORMANI, KAZLAR VE KUBBE
Vizyonunuz ve amaçlarınız yol haritanız olacak, bir diğer deyişle, projenizin gelişme sürecindeki inişler ve çıkışlardaki Kuzey Yıldızınız olacaklar. Ben, müşterim ve projeye dahil olan diğer herkese berraklık/netlik sağlayan bir vizyon geliştirme ve hedef belirleme yöntemi kullanıyorum. Yıllık hedefler projenin içsel işleyişi için gerekli ve projenin ömrü boyunca sabit referanslara dönüşüyorlar. Bunlar, görevlerin öncelik sırasına dizilmesi ve akılcı kararlar almak açısından kilit noktalar. Bu şekilde organize olmak alan yaratır, çünkü her şeyin üzerinden bir aksiyonlar listesi şeklinde geçildiği ve vakti gelince çalışılmak üzere mantıklı bir şekilde tasarlandığı bilinir. Görevler bu şekilde beklemede olunca, bu netlik şemsiyesi size an itibariyle daha fazla vakit kazandırır.
Projenin net ve öz ana hatları, vizyon, genel hedefler ve her şeyi birbirine bağlayan bir zihin haritası şeklinde görselleştirilebilir. Kişisel deneyimim bu yöntemin projenizi başkalarına anlatırken paha biçilemez olduğunu gösterdi, bu şekilde içsel işleyişi dışa yansıtmak ve proje fikrinin arkasında yatan uzun vadeli düşünme ve organizasyon sistemini anlatmak mümkün. Eğer birisi projenizi kolayca anlayabilirse, hem sizi takibe alır ve heyecanını başkalarıyla paylaşır hem de bu farklı türlerde desteklerin kaynağı olabilir.
Projenin net ve öz ana hatları, vizyon, genel hedefler ve her şeyi birbirine bağlayan bir zihin haritası şeklinde görselleştirilebilir. Kişisel deneyimim bu yöntemin projenizi başkalarına anlatırken paha biçilemez olduğunu gösterdi, bu şekilde içsel işleyişi dışa yansıtmak ve proje fikrinin arkasında yatan uzun vadeli düşünme ve organizasyon sistemini anlatmak mümkün. Eğer birisi projenizi kolayca anlayabilirse, hem sizi takibe alır ve heyecanını başkalarıyla paylaşır hem de bu farklı türlerde desteklerin kaynağı olabilir.
PROJENİN ORİJİNAL ZİHİN HARİTASI
Müşterilerimle çalışırken benim için en büyük ödül onların vizyon geliştirme süreçlerini kolaylaştırabiliyor olmak. İçsel bir yolculuk rehberliğinde kişileri derin inançlarını ve isteklerini ortaya çıkarıyoruz. Böylece üzerinde çalışılan arazi ve proje, hedeflerin hayat bulduğu ve evrim geçirdiği verimli bir toprak oluyor. Kilit nokta olanı değil, olabilecekleri görebilmek. Projem 20 yıl sonra nasıl görünecek? Hissi nasıl? Vizyonunuz sürekli olarak size ilham olacak ve perspektif sağlayacak. Size zor zamanlarda motivasyon ve netlik sağlayacak, o yüzden çıktısını alın ve görünür bir yerde tutun!
Bir ekosistem her zaman hareket halindedir, yaşar ve devam eder. Projenizin hedefleri ve vizyonu da öyle. Bu dokümanların uygulanabilir ve gerçekçi tutulması zamanınızı sağlıklı ve akılcı kullanmak için iyi bir yöntemdir. Benim tavsiyem altı ayda bir yeni bilgi, durum ve fırsatlar ortaya çıktıkça bu belgelerin revize edilmesi.
2. Şimdi nereye gideceğinizi bildiğinize göre, oraya nasıl varacağınızı tasarlayalım.
Projeyi başlatmak ve arazi sahiplerinin toprak üzerinde rahat bir şekilde yaşamaya başlayabilmeleri Türkiye’de geçirdiğim iki ayın ana amaçlarıydı. Projeyi onların temel ihtiyaçlarının karşılandığından emin olarak teslim edecektim. Başlangıçta alınacak aksiyonlar için genel resimdeki örüntülere odaklanıp alan yaratmak ve zaman içerisinde müşterime boşlukları dolduracak imkân yaratmaktı. Az girdi gerektiren ve çoklu hasat olanağı sunan iç içe geçmiş ve çok fonksiyonlu bir tasarım yarattım.
Bir ekosistem her zaman hareket halindedir, yaşar ve devam eder. Projenizin hedefleri ve vizyonu da öyle. Bu dokümanların uygulanabilir ve gerçekçi tutulması zamanınızı sağlıklı ve akılcı kullanmak için iyi bir yöntemdir. Benim tavsiyem altı ayda bir yeni bilgi, durum ve fırsatlar ortaya çıktıkça bu belgelerin revize edilmesi.
2. Şimdi nereye gideceğinizi bildiğinize göre, oraya nasıl varacağınızı tasarlayalım.
Projeyi başlatmak ve arazi sahiplerinin toprak üzerinde rahat bir şekilde yaşamaya başlayabilmeleri Türkiye’de geçirdiğim iki ayın ana amaçlarıydı. Projeyi onların temel ihtiyaçlarının karşılandığından emin olarak teslim edecektim. Başlangıçta alınacak aksiyonlar için genel resimdeki örüntülere odaklanıp alan yaratmak ve zaman içerisinde müşterime boşlukları dolduracak imkân yaratmaktı. Az girdi gerektiren ve çoklu hasat olanağı sunan iç içe geçmiş ve çok fonksiyonlu bir tasarım yarattım.
| A. Suyu güvence altına alma: Suyu tutmak ve depolamak için hendek ve göletler açmak, yokuş aşağı ağaçlar ve çok yıllıklar dikmek yağmur suyu emilimini ve yeraltında su tutmayı çok ciddi şekilde etkiler. Hendek (arazinin konturlarına su tutmak amaçlı kazılan hatlar) ve gölet tasarımlarının çeşitli faydaları vardır:
|  ALİŞLER YURDU TOPRAK İŞLERİ TASARIMI |
B. Pekiştirilmiş ekosistemler üzerinde yiyecek:
Gıda ormanları yaratarak ekosistemlere fayda sağlamak. Gıda ormanları, ‘doğal’ ormanların sağladığı ekosistem hizmetlerini verirken aynı zaman insanların ihtiyaçlarına da karşılık verir. Su, toprak ve iklim faydalarına ek olarak birçok farklı hayat formuna habitat sağlar ve tek yıllık tarım yönteminden çok daha yüksek çeşitliliğe sahiptirler.
C. Barınak:
Yapıların doğru şekilde yerleştirilmesi ve tasarlanması, makul fiyatlı ve sürdürülebilir yapı tekniklerinin kullanılması.
3. NEREDEN BAŞLIYORUZ?
Su, arazi temelli Permakültür tasarımının belkemiğidir ve başlangıç aşamasında odaklanılması gereken en önemli konudur; hele ki eğer kurak Akdeniz Bölgesi’nde bulunuyorsanız. Bu sebeple suyu güvence altına alma stratejileri ilk önce uygulanacakları oluşturdu. Böylelikle arazi, mümkün olan en hızlı şekilde su açısından bağımsız olacaktı. Toprak işleri tasarımını uygulamaya geçirdik ve kuyu sondajı açtırıldı.
Gıda ormanları yaratarak ekosistemlere fayda sağlamak. Gıda ormanları, ‘doğal’ ormanların sağladığı ekosistem hizmetlerini verirken aynı zaman insanların ihtiyaçlarına da karşılık verir. Su, toprak ve iklim faydalarına ek olarak birçok farklı hayat formuna habitat sağlar ve tek yıllık tarım yönteminden çok daha yüksek çeşitliliğe sahiptirler.
C. Barınak:
Yapıların doğru şekilde yerleştirilmesi ve tasarlanması, makul fiyatlı ve sürdürülebilir yapı tekniklerinin kullanılması.
3. NEREDEN BAŞLIYORUZ?
Su, arazi temelli Permakültür tasarımının belkemiğidir ve başlangıç aşamasında odaklanılması gereken en önemli konudur; hele ki eğer kurak Akdeniz Bölgesi’nde bulunuyorsanız. Bu sebeple suyu güvence altına alma stratejileri ilk önce uygulanacakları oluşturdu. Böylelikle arazi, mümkün olan en hızlı şekilde su açısından bağımsız olacaktı. Toprak işleri tasarımını uygulamaya geçirdik ve kuyu sondajı açtırıldı.
21 TONLUK MAKİNE FAALİYET HALİNDEYKEN
TAMAMLANMIŞ TOPRAK İŞLERİ
Bu öncül uygulama sürecindeki diğer ana faaliyet, özgün ve konforlu bir ev tasarlamak ve inşa etmekti. Köpük-beton ev 7 x 5 metre boyutlarında ve iki adet kemer, iç mekân toprak sıva, banyo, mutfak ve bir de asma kat yatak odası içeriyor.
Bu kilit unsurlar tamamlandığında, müşterim arazisine taşındı. Benim birincil danışmanlık ve uygulama işim, üstünde karar kılmış olduğumuz hedefe ulaşarak tamamlanmıştı. Benim işim bitmişti fakat müşterimin vizyonuna doğru yolculuğu henüz başlamıştı.
4. DETAYLAR, VERİM VE İNCE AYARLAR
Geçtiğimiz 3 yıl boyunca bu heyecan verici projeyle, gelişmelerini hevesle takip ederek temas halinde kaldım. 3 yıldan kısa bir sürede yaptıkları işin boyutu gerçekten etkileyici: çok daha fazla ağaç dikildi, atları ve tavukları için barınak yaptılar ve gönüllüler, kurs katılımcıları, turistik misafirler için konaklama mekanları inşa ettiler. Organik sebze üretim sistemleri kurdular, kubbe ısıtma sistemini ince ayarlarla geliştirdiler, doğal yüzme havuzunu yeniden şekillendirdiler ve çok daha fazlasını yaptılar.
Berrak vizyon ve hedefleri, yüksek motivasyonları ve durmaksızın gözlem ve değerlendirmeleri sayesinde şu anda; bitki, gönüllü ağaçlar, hayvan ve böcek çeşitliliğinde belirgin bir artışa tanık oluyorlar. Gölgeleme, su, mahsul ve hayvan verimliliğinin yanısıra, Permakültür tasarımına Türkiye ve dünyadan başka insanlarca ilgisi de arttı. Alişler Yurdu’nda kalan ziyaretçi ve gönüllüler, her sene mart ayından eylüle kadar çeşitli projeler ele alarak, geliştirerek ve yaratarak bu başarı yolculuğuna katkıda bulunuyorlar. Bu gönüllülerin Alişler Yurdu hakkında söylediklerini dinlemek ister misiniz? Buraya tıklayınız:
Bu kilit unsurlar tamamlandığında, müşterim arazisine taşındı. Benim birincil danışmanlık ve uygulama işim, üstünde karar kılmış olduğumuz hedefe ulaşarak tamamlanmıştı. Benim işim bitmişti fakat müşterimin vizyonuna doğru yolculuğu henüz başlamıştı.
4. DETAYLAR, VERİM VE İNCE AYARLAR
Geçtiğimiz 3 yıl boyunca bu heyecan verici projeyle, gelişmelerini hevesle takip ederek temas halinde kaldım. 3 yıldan kısa bir sürede yaptıkları işin boyutu gerçekten etkileyici: çok daha fazla ağaç dikildi, atları ve tavukları için barınak yaptılar ve gönüllüler, kurs katılımcıları, turistik misafirler için konaklama mekanları inşa ettiler. Organik sebze üretim sistemleri kurdular, kubbe ısıtma sistemini ince ayarlarla geliştirdiler, doğal yüzme havuzunu yeniden şekillendirdiler ve çok daha fazlasını yaptılar.
Berrak vizyon ve hedefleri, yüksek motivasyonları ve durmaksızın gözlem ve değerlendirmeleri sayesinde şu anda; bitki, gönüllü ağaçlar, hayvan ve böcek çeşitliliğinde belirgin bir artışa tanık oluyorlar. Gölgeleme, su, mahsul ve hayvan verimliliğinin yanısıra, Permakültür tasarımına Türkiye ve dünyadan başka insanlarca ilgisi de arttı. Alişler Yurdu’nda kalan ziyaretçi ve gönüllüler, her sene mart ayından eylüle kadar çeşitli projeler ele alarak, geliştirerek ve yaratarak bu başarı yolculuğuna katkıda bulunuyorlar. Bu gönüllülerin Alişler Yurdu hakkında söylediklerini dinlemek ister misiniz? Buraya tıklayınız:
 |  |  |
Alişler Yurdu’na doğumu sırasında yardımcı olma imkanına sahip olabildiğim için kendimi çok minnettar hissediyorum. Alişler, somut tasarım ve proje yönetimi ile bütüncüllüklü entegre yaşam biçimine net bir örnek teşkil ediyor. Alişler’in sahip ve yürütücüleri, Akdeniz Bölgesi sakinlerinin sürdürülebilirlik anlamında karşılaştıkları bazı temel problemlere parmak basarken, neşeli ve yaratıcı hayatlar sürüyorlar. Deneyimleri, hayat tercihleri ve öğrenimleri; kurslar, gönüllülük ve turistik hizmetler yoluyla paylaşılıyor. Yüksek düzey kaliteli yaşamın tadını çıkarıyorlar, durmaksızın öğreniyorlar ve bu yol boyunca çok da eğleniyorlar.
Permakültür tasarımının, projelerin ortaya konabilmesini düzenlemek için özgün bir çerçeve sağladığına dair hiçbir şüphem yok. O, bütün varlıkların ondan fayda sağladığı bir tasarım süreci ve dünyaya özen, insana özen ve adil paylaşım konuları arasında denge sağlıyor.
Son olarak, projenin geçen yaz nasıl gözüktüğüne tanık olmak için bu güzel 3 dakikalık videoyu seyrediniz, gerçekten kayda değer bulacaksınız.
Son olarak, projenin geçen yaz nasıl gözüktüğüne tanık olmak için bu güzel 3 dakikalık videoyu seyrediniz, gerçekten kayda değer bulacaksınız.
Matthew Prosser tarafından yazılan bu makalenin çevirisi için Sera Çakıroğlu'na ve Evren Özkoç'a teşekkürler.
|
|
